| วันที่ 19 เมษายน 2561 | อ่าน: 9, 169 ที่มา: เครือข่ายคนไทยไร้พุง ราชวิทยาลัยอายุรแพทย์แห่งประเทศไทย แฟ้มภาพ อ้วนลงพุง และความดันโลหิตสูง เป็นภาวะที่พบร่วมกันบ่อย และต่างก็เป็นปัจจัยเสี่ยงหลักของโรคไม่ติดต่อเรื้อรัง (non-communicable diseases หรือ NCDs) ซี่งเป็นปัญหาสำคัญของคนไทยและคนทั่วโลก จากรายงานขององค์การอนามัยโลกในปี พ. ศ. 2555 พบว่า NCDs เป็นสาเหตุหลักการเสียชีวิตของประชากรโลก คือประมาณร้อยละ 68 ดังนั้นการลดภาวะอ้วนลงพุง และความดันโลหิตสูงจึงมีความสำคัญอย่างยิ่ง จากข้อมูลสำรวจสุขภาพประชาชนไทยปีพ. 2552 พบว่าในกลุ่มคนที่มีน้ำหนักเกิน (ดัชนีมวลกาย > 25 กก/ม. 2) มีความชุกของความดันโลหิตสูงมากกว่ากลุ่มคนที่มีดัชนีมวลกาย < 25 กก/ม. 2 ประมาณ 2 เท่า (31. 6% และ15.
"การประเมินภาวะโภชนาการ" เอกสารประกอบคำบรรยาย โครงการ บุคลากร มสธ. หนุ่มสาว กว่าวัยหัวใจดี. มหาวิทยาลัยสุโขทัยธรรมาธิราช 2553. มันทนา ประทีปะเสน. "กินอยู่อย่างไร ห่างไกลโรคหัวใจ(และหลอดเลือด)". เอกสารประกอบคำ บรรยายโครงการบุคลากรมสธ. หนุ่มสาวกว่าวัย หัวใจดี. มหาวิทยาลัยสุโขทัยธรรมาธิราช 2553. เรวดี จงสุวัฒน์. "กินต้านโรค-เสริมสุขภาพ". เอกสารประกอบคำบรรยาย โครงการบุคลากร มสธ. มหาวิทยาลัยสุโขทัยธรรมาธิราช 2553. สถาบันวิจัยและประเมินเทคโนโลยีทางการแพทย์ กรมการแพทย์ กระทรวงสาธารณสุข. แนวทาง เวชปฏิบัติการดูแลรักษาภาวะความดันโลหิตสูงในเวชปฏิบัติทั่วไป. สืบค้นคืนวันที่ 20 พฤษภาคม 2556 จากเว็บไซต์ สถาบันเวชศาสตร์ผู้สูงอายุ กรมการแพทย์ กระทรวงสาธารณสุข. แนวทางเวชปฏิบัติการดูแลโภชน บำบัด ในโรคเบาหวาน โรคความดันโลหิตสูง และภาวะไขมันในเลือดผิดปกติสำหรับ ผู้สูงอายุ. พิมพ์ครั้งที่ 1 กรุงเทพมหานคร: ชุมชุมสหกรณ์ การเกษตรแห่งประเทศไทย จำกัด 2549 สมาคมโรคความดันโลหิตสูงแห่งประเทศไทยและสำนักงานหลักประกันสุขภาพแห่งชาติ. แนว ทางการรักษาโรคความดันโลหิตสูงในเวชปฏิบัติทั่วไป พ. ศ. 2551. พิมพ์ครั้งที่ 1 กรุงเทพมหานคร: บริษัทสไตล์ครีเอทีฟเฮาส์จำกัด 2552.
การลดน้ำหนัก ให้ดัชนีมวลกาย (Basa metablic Index; BMI) = 18. 5-24. 9กก. /ตร. ม. 5-20 มม. ปรอทต่อการลดน้ำหนักตัว 10 กก. 2. ใช้ DASH diet (Dietary Approach to Stop Hypertension) ให้รับประทานผัก ผลไม้ที่ไม่หวานจัดให้มาก ลดปริมาณไขมันในอาหาร โดยเฉพาะไขมันอิ่มตัว 8-14 มม. ปรอท 3. จำกัดเกลือในอาหาร ให้ลดการรับประทานเกลือโซเดียม ต้องน้อยกว่า 100 mmol ต่อวัน (2. 4 กรัมโซเดียมหรือ 6 กรัมของ NaCl 1 ช้อนชา หรือน้ำปลา/ซีอิ้ว ประมาณ 2 ช้อนโต๊ะ) 2-8 มม. ปรอท 4. การออกกำลังกาย ควรออกกำลังกายชนิดแอโรบิคอย่างสม่ำเสมอ เช่น การเดินเร็ว ๆ อย่างน้อย 30 นาทีต่อวัน และเกือบทุกวัน 4-9 มม. ปรอท 5. งดหรือลดการดื่มแอลกอฮอล์ กรณีที่งดหรือลดไม่ได้ให้จำกัดการดื่มแอลกอฮอล์ไม่เกิน 2 drinks/วันในผู้ชาย (ethanol 30 กรัม/วัน เช่น เบียร์ 720 มล. ไวน์ 300 มล. วิสกี้ที่ยังไม่ผสม 90 มล. ) ไม่เกิน 1drink/วันในผู้หญิงและคนน้ำหนักน้อย 2-4 มม. ปรอท แนวทางการลดน้ำหนักเพื่อป้องกันและควบคุมความดันโลหิต สูง 1. คนที่น้ำหนักเกินควรลดน้ำหนัก โดยการควบคุมดัชนีมวลกาย (BMI) ให้อยู่ในเกณฑ์ที่ เหมาะสม คือ 18. 9 กก. ม. หรืออย่างน้อยควรลดให้ได้ ร้อยละ 5-10 ของน้ำหนักตัวที่เป็นอยู่ ในการนี้จะสามารถลด SBP และ DBP ลงได้ 5-10 มม.
ม. ผลกระทบต่อระบบสืบพันธ์ พบว่าคนอ้วนเป็นหมันและปวดประจำเดือนได้บ่อยกว่าคนปกติ คนอ้วนขณะตั้งครรภ์มีความเสี่ยงต่อโรคความดันโลหิตสูง แท้งบุตรได้บ่อย โรคอ้วนที่สัมพันธ์กับสุขภาพ ข้อเสื่อม น้ำหนักที่มากเกินไปกดลงบนข้อทำให้เกิดข้อเสื่อมเร็วขึ้น ปวดหลัง กรดยูริกในเลือดสูง ทำให้เกิดโรคเก๊าได้บ่อยในคนอ้วน โรคทางเดินหายใจ ผู้อาจจะหยุดหายใจขณะหลับเป็นพักๆที่เรียกว่า sleep apnea syndrome ทำหลับไม่สนิท และมักเกิดอุบัติเหตุขณะขับรถ กลั้นปัสสาวะไม่อยู่ โรคเส้นเลือดขอด ผู้ชายอายุมากกว่า75 ปีผู้หญิงอายุมากกว่า 65 ปี การลดน้ำหนักจะไม่ทำให้อัตราการตายลดลง
ปรอท ต่อ 10 กก. โดยประมาณ ความดันโลหิตสูงมีความสัมพันธ์อย่างใกล้ชิดกับน้ำหนักเกิน/อ้วน การควบคุมความดันโลหิต สูง พบว่า ร้อยละ 50 ของผู้ที่มีน้ำหนักเกินจะมีภาวะความดันโลหิตสูงถึงร้อยละ 20-30 2. การลดน้ำหนักเป็นการบำบัดรักษาโรคความดันโลหิตสูงโดยไม่ต้องใช้ยา จะเพิ่มประสิทธิภาพของการควบคุมความดันโลหิตและลดความเสี่ยงของโรคหลอดเลือดหัวใจ หลักการในการกำหนดอาหารในผู้ป่วยความดันโลหิตสูง 1. ได้รับพลังงานและกระจายสารอาหารที่เหมาะสม เพื่อรักษาระดับความดันโลหิต ลดความเสี่ยงการเกิดโรคแทรกซ้อนอื่นๆ 2. จำกัดปริมาณโซเดียม จะช่วยลดความดันโลหิตสูงและลดการใช้ยา การลดปริมาณโซเดียมในอาหาร ควรลดโซเดียมให้เหลือไม่เกิน 100 มก. /วัน คือ 2. 4 กรัมของโซเดียม หรือ 6 กรัมของโซเดียมคลอไรด์ (เกลือแกง 1 ช้อนชา) จะสามารถลด Systolic blood pressure (SBP)ลงได้ 2-8 มม. การเพิ่มปริมาณกากใยอาหาร ให้มีปริมาณและมีความหลากหลายเพิ่มมากขึ้น โดยแนะนำให้บริโภคอาหารที่อุดมไปด้วยพืช/ผัก/ผลไม้ ลดปริมาณไขมันจากสัตว์ ลดปริมาณไขมันอิ่มตัวจะทำให้สามารถลด SBP 8-14 มม. การกำหนดสัดส่วนอาหาร พลังงานที่ควรได้รับต่อวัน รวมทั้งการพิจารณาอุปนิสัยการบริโภค เพื่อใช้เป็นแนวทางในการกำหนดอาหารแต่ละชนิดและปรับแก้ไขการบริโภคที่ไม่ถูกต้องเพื่อให้เกิดการสมดุล โดยปริมาณหรือจำนวนของสารอาหารแต่ละชนิดที่ผู้ป่วยควรได้รับต่อวันและต่อมื้อ ------------------------------------------ เอกสารอ้างอิง ภารดี เต็มเจริญ.
โดย อาจารย์ ดร. ช่อทิพย์ บรมธนรัตน ์ โรคความดันโลหิตสูงหมายถึงความดันโลหิตช่วงบนมีค่าตั้งแต่ 140 มม. ปรอทขึ้นไป หรือความดันโลหิตช่วงล่าง มีค่าตั้งแต่ 90 มม.
น้ำหนักเกิน กับ ความดันโลหิตสูง? /Overweight and Hypertension - YouTube