สุนัขใช้เวลาตั้งครรภ์ประมาณ 60 วัน นับจากวันปฏิสนธิ(หลังผสม 1 วัน โดยประมาณ) เราจะเริ่มเห็นการเปลี่ยนแปลงหลังจากผสมพันธุ์ไปแล้วประมาณวันที่ 30 เป็นต้นไป การเปลี่ยนแปลงเบื้องต้นที่สามารถมองเห็นได้ในสุนัขตั้งครรภ์ก็คือ 1. เต้านมเริ่มขยายใหญ่ขึ้น มองเห็นราวนมเวลายืน 2. ท้องเริ่มป่อง 3. หัวนมมีขนาดใหญ่ขึ้น 4. แม่สุนัขทานอาหารเก่ง และนอนมากขึ้น ถ้ามี 2ใน 4 ข้อนี้ก็ถือว่ามีลุ้นแล้วครับ วิธีตรวจการตั้งครรภ์ที่แม่นยำสำหรับสุนัข มี 3 วิธี ที่นิยมใช้กันดังนี้ 1. ชุดตรวจการตั้งครรภ์ สาสารถตรวจได้หลังผสมพันธุ์ไปประมาษ 22 วัน ชุดตรวจนี้จะใช้เลือดในการตรวจ โดยนำเลือดไปปั่นแยก plasma แล้วนำ plasma มาหยดใส่ชุดตรวจ ชุดตรวจนี้เป็นการตรวจฮอร์โมน Ralaxin มีความแม่นยำที่ 95% และสามารถแยกการตั้งครรภ์ กับ อาการท้องเทียมได้ด้วย 2. การตรวจด้วยเครื่อง Ultrasound วิธีนี้นิยมตรวจหลังผสมพันธุ์แล้ว ประมาณ30 วันขึ้นไป เพราะขนาดมดลูกและตัวอ่อนมีขนาดใหญ่ มองหาง่าย แล้วยังสามารถเห็นการเต้นของหัวใจลูกสุนัขได้ด้วย 3. การตรวจด้วยเครื่อง x -ray วิธีนี้นิยมตรวจหลังผสมพันธุ์ไปแล้ว 45 วัน เพราะลูกสุนัขจะมีการสร้างกระดูกที่ชัดเจนในช่วงนี้ สามารถ x ray แล้วมองเห็นได้ง่าย และสามารถนับจำนวนเด็กๆได้ค่อนข้างแม่นยำ ภาวะท้องเทียมในสุนัข คือการที่มีความผิดปกติของฮอร์โมน Prolactin มีผลให้สุนัขมีเต้านมใหญ่ มีลักษณะการเปลี่ยนแปลงของร่างกาย และพฤติกรรมคล้ายสุนัขตั้งครรภ์ เมื่อไกล้ๆ 60 วัน มีการคุ้ยพื้นทำท่าเหมือนสุนัขคลอดลูก อาการนี้จะหมดไปเองได้ แต่สุนัขที่มีอาการท้องเทียมแล้ว มักจะเป็นอีกในการเป็นสัดครั้งถัดไป ทำให้อัตตราการผสมติดน้อยครับ ปัญหาที่มักพบในช่วงตั้งท้องคือการแท้ง และคลอดก่อนกำหนด ส่วนใหญ่ปัญหาที่ทาง รพส.
การคลำตรวจ เหมาะในระยะต้นของการตั้งท้อง ช่วง 2-3 สัปดาห์หลังการผสม ลักษณะที่สัตวแพทย์ตรวจคลำคือปีกมดลูกที่ขยายใหญ่และคลำพบถุงตัวอ่อน หากพ้นระยะแรกนี้แล้วถุงตัวอ่อนจะเจริญใหญ่ขึ้น จนต้องแยกวินิจฉัยออกจากมดลูกโตจากปัญหาอื่น เช่น มดลูกอักเสบเป็นหนอง 2. ชุดทดสอบการตั้งท้องสำหรับสุนัขและแมว ชุดทดสอบนี้ใช้การเจาะเลือดตรวจฮอร์โมนรีแลกซิน (relaxin) ที่ผลิตจากรก เหมาะการตรวจท้องตั้งแต่ 21-30 วัน ซึ่งช่วงนั้นจะมีการฝังตัว การสร้างรกและหลั่งฮอร์โมนรีแลกซิน วิธีนี้ความแม่นยำไม่ 100% ในชุดทดสอบนี้จะต่างจากชุดทดสอบการตรวจการตั้งครรภ์ในคน ที่เก็บปัสสาวะตรวจฮอร์โมน hCG จึงไม่สามารถเก็บปัสสาวะสุนัขไปตรวจท้องด้วยชุดทดสอบการตั้งครรภ์ในคน 3. อัลตร้าซาวด์ วิธีนี้นอกจะทราบผลการตรวจการตั้งท้องแล้ว ยังช่วยประเมินอายุท้อง สุขภาพลูกในท้อง หรือ กรณีไม่พบการตั้งท้องจะช่วยตรวจสภาพภายในมดลูกสัตว์ว่า มีปัญหาอื่นๆร่วมหรือไม่ 4.
ลูกค้าใหม่? สมัครฟรี
สพ. ธีรภาพ มุสิกานนท์ รูปภาพประกอบ: